مقام های مصری با نادیده گرفتن تهدید های واشنگتن، در روز 17 بهمن ماه جاری بررسی پرونده 40 تبعه مصری و خارجی از جمله 19 آمریكایی را به دادگاهی قضایی واگذار كردند تا به اتهام دریافت غیرقانونی كمك مالی از سوی این افراد برای تحریك ناآرامی ها در كشور رسیدگی كند.

پیش از این، مقام های سیاسی واشنگتن با اشاره مستقیم به كمك نظامی سالانه یك میلیارد و 300 میلیون دلاری آمریكا به مصر، به دولت این كشور هشدار داده بودند كه با بی توجهی به تقاضای آزادسازی اتباع آمریكایی و اصرار بر محاكمه آنان موجب تیره شدن روابط واشنگتن- قاهره نشود.

علاوه بر این به گزارش پایگاه خبری 'الیوم السابع' در مصر شماری از نمایندگان پارلمان این كشور در 17 بهمن ماه با اشاره به مغایرت موضوع فروش گاز به اسراییل با مفاد قانون اساسی خواهان توقف صادرات گاز به رژیم صهیونیستی شدند. همچنین این نمایندگان با مردود دانستن هرگونه تصمیم و تلاشی مبنی بر عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس بر پی گیری مواضع مستقل كشورشان تاكید كردند.

** مصر و تحركات جدید در عرصه سیاست خارجی

..............................................................

از نگاه بسیاری از تحلیل گران بررسی ا این گونه اقدامات حاكی از استقلال نظر و رد هرگونه وابستگی راس هرم تصمیم گیری مصر به جریان یا كشور خارجی است. در برابر این دیدگاه، برخی ناظران معتقدند كه حاكمان نظامی مصر در برهه زمانی كنونی با نشان دادن تصمیماتی عملگرایانه قصد دارند تا از بازی های خارجی خود برای سامان دادن به وضعیت داخلی بهره جویند.

در این رابطه خبرگزاری 'آسوشیتدپرس' با اشاره به پافشاری مقامات مصری بر ادامه بازداشت اتباع آمریكایی و بررسی پرونده تخلفات آنان در مصر چنین تحلیل می كند كه شورای نظامی حاكم شاید با استفاده از این موضوع سعی دارد احساسات ملی گرایانه مردم این كشوررا برانگیزد و توجه عمومی را از انتقاد نسبت به ارتش به خاطر خودداری از واگذاری قدرت به دولتی غیرنظامی منحرف كند.

به هر حال با در نظر گرفتن تمامی این نقطه نظرات نمی توان این موضوع را از نظر دور داشت كه در حال حاضر مصر در دوران گذار از یك حكومت استبدادی با روابط پیچیده با قدرت های غربی به سمت یك دموكراسی مستقل مردمی و در حالی كه همچنان یك شورای نظامی را در راس امور خود گماشته می بیند، نسبت به گذشته چرخش های قابل توجهی داشته و از مصر دوران مبارك در دوره كوتاه نزدیك به یك سال اخیر فاصله طولانی گرفته است.

خروج مصر از مجمع كشورهای محافظه كار عربی همچون عربستان سعودی، بحرین و... كه سال ها با سازش و چانه زنی به شكل یك طرفه بر سر موضوعاتی چون مساله فلسطین با صهیونیست ها و حامیان غربی اش موجبات تداوم تجاوزگری های این رژیم را فراهم آورده اند، نمونه ای از این چرخش های عمده بوده است. در این پیوند تسخیر سفارت اسراییل در قاهره نقطه اوج تحولاتی بود كه مصر را از گردونه حامیان منطقه ای تل آویو محو كرد و در شمار مخالفان سیاست های رژیم صهیونیستی قرار داد.

البته تغییر و دگرگونی رویكرد های مصر نسبت به نقطه نظرات مجمع محافظه كاران منطقه ای در موضوع تغییر یا تثبیت روند تحولات داخلی كشورهای منطقه و همچنین سازوكارها و روندهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی منطقه خاورمیانه و خلیج فارس نمود عمده تر و عینی تری می یابد؛ تا جایی كه در قطب بندی های كلان منطقه ای مصر در كنار كشورهای طرفدار شكست چارچوب های سخت طرفداری از تثبیت و حفظ وضعیت موجود قرار می گیرد.

**واقعیت مصر در عرصه خارجی

..............................................................................................................

قاهره پس از انقلاب مردم این كشور در فاصله گرفتن از جبهه كشورهای محافظه كار به رهبری ریاض از خود تردیدی نشان نداد.

در این خصوص رهیافت های رهبران جدید مصر را می توان بیشتر به مدل سیاست خارجی و بازیگری منطقه ای و بین المللی آنكارا مشابه دانست. تاكید بر منافع ملی همزمان با دوری از هنجارهای ایدئولوژیك در رفتارهای خارجی و تلاش برای استفاده از تمامی امكانات بازی در عرصه خارجی نظیر چانه زنی و تعامل با تمامی بازیگران مهم جهانی و منطقه ای، حفظ و افزایش وجاهت ملی (پرستیژ خارجی)، در هم شكستن چارچوب های غیر منعطف محافظه كارانه منطقه ای و... موجب شده تا بسیاری از ناظران آنكارا را شریك بالقوه قاهره در تحولات منطقه ای به شمار آورند.

به هر ترتیب درك حساسیت رهبران جدید قاهره نسبت به پیگیری رویكرد های مستقل با نگاه به روند های تاریخی روی كار آمدن دولت های مردمی پس از یك دوره حكومت استبدادی یا دولت وابسته به قدرت خارجی در كشورهای مختلف قابل تامل است. به صورت متعارف در بسیاری از كشورها با دگرگونی در راس هرم تصمیم گیری سیاسی بسیاری از مسوولان جدید با تلاش برای نشان دادن وفاداری سیاسی خود به توده های مردمی در جریان نخستین موج سیاسی غالب بر فضای كشور، به سمت ناسیونالیسم پیش می روند.

در فضای به هم ریخته كشورهای انقلاب زده كه بسیاری از قدرت های خارجی جای پایی برای نفوذ در آینده این كشور را جستجو می كنند، كوبیدن بر طبل ملی گرایی و تاكید بر وفاداری تام به خواست های مردمی و نه نقطه نظرات خارجی راهكاری است كه حتی به شكل سلبی نیز تجلی می یابد.

پافشاری بر محاكمه اتباع آمریكایی و بی توجهی به تهدیدهای واشنگتن كه حتی می تواند بر دریافت كمك های قابل توجه مالی- نظامی سایه افكند و همچنین مخالفت چهره های سیاسی با بازگشت به شرایط عادی در روابط با رژیم صهیونیستی از نگاه برخی تحلیل گران نمایشی از تلاش رهبران قاهره برای پررنگ تر كردن مولفه های استقلال خواهی در رفتارهای خارجی مصر است.

تحقیق**م.م.ك**1599