تیتر و عکس صفحه اول اعتماد
روزنامه های امروز صبح تهران در آستانه برگزاری مراسم اسکار به پیشواز فیلم جدائی نادر از سیمین رفته و با عکس ها و مقالاتی احتمال دادهاند که این فیلم ایرانی که برای نخستین بار وارد اسکار شده خواهد توانست جایزه بهترین فیلم خارجی را به خود اختصاص دهد. از میان خبرهای خارجی شرق از "مخالفت شورای نگهبان با یک تصمیم رییس جمهور" نوشته، تهران امروز از "مخالفت با تاسیس هیات دولتی قانون اساسی" خبر داده و "شکایت توکلی از معاون اول" در صدر اخبار آرمان آمده است.
حرکت حماس به سوی سازش و مخالف ایران
روزنامه جمهوری اسلامی از اظهارات اسماعیل هنیه نخستوزیر پیشین فلسطین در قاهره خبر داده و نوشته است که خبرگزاریها این گفتهها را به معنای حمایت وی از مخالفان دولت سوریه تفسیر کردهاند.
در دنباله خبر این روزنامه آمده بعضی از خبرگزاریهای غربی نوشته اند نمازگزاران مسجد الازهر نیز پس از سخنرانی هنیه، شعار دادند: "پیش به سوی سوریه، با میلیونها شهید"، و "انقلاب سوریه، انقلاب عرب است". این خبرگزاریها افزودند نمازگزاران الأزهر پس از این سخنرانی، شعارهائی هم علیه ایران و حزبالله لبنان دادند.
صادق زیباکلام تحت عنوان حماس و ایران در شرق نوشته است که بهار عربی یا جنبش دموکراسیخواهی تحولات مهم و تغییراتی را در ائتلافهای گذشته خصوصا در ارتباط با آینده فلسطین از اکنون رقم زده است. رهبران "حماس" از یک سو، متحد و همراه با سوریه و متحدان پیشین منطقهای خود هستند و از سویی دیگر به تدریج دچار مشکل با مخالفان حکومت بشار اسد شدهاند، زیرا بخشی از جلوداران نیروهای مخالف بشار اسد را اسلامگرایان و در راس آنان "اخوانالمسلمین" تشکیل میدهند.
به نوشته این استاد دانشگاه، خالد مشعل که دستی از نزدیک بر آتش داشت و در دمشق به سر میبرد به همراه سایر رهبران حماس شاهد بود که چه در آن کشور رخ میدهد، بنابراین خیلی پیشتر از سایر رهبران حماس در کرانه غربی و نوار غزه، تدریجا به بشار اسد پشت کرد. پادشاه اردن شخصا از خالد مشعل استقبال کرد و با عزت و تکریم بسیار آنان را در خاک اردن پذیرا شدند. استقبالکننده دوم امیر قطر بود.
مقاله شرق با اشاره به سفر اخیر اسماعیل هنیه و سایر رهبران حماس به تهران، نوشته است که او کوشید در تهران با طرح شعارهای همیشگی علیه آمریکا و اسراییل و اینکه جهاد را تا به آخر ادامه خواهند داد و مطالبی از این دست تا حدودی اسباب رضایت خاطر میزبانان خود را فراهم آورد. اما بعید به نظر میرسد که تهران چرخش حماس را نادیده بگیرد. واقعیت آن است زلزله دموکراسیخواهی در جهان عرب تغییر و تحولات بسیاری را به وجود آورده است و رهبران "حماس" نمیتوانند به این تحولات پشت کرده و آنها را نادیده بگیرند.
محمد شریعتیدهاقان در اعتماد نوشته است که سخنان اخیر رهبران "حماس" در حمایت از مخالفان حکومت سوریه نشان داد که همپیمانان سوریه باید مساله حمایت از موضعگیریهای سیاسی را از حمایت از ساختارهای سیاسی جدا کنند. این مساله بدین معناست که موضعگیری همپیمانان سوریه اصولا باید بر این پایه استوار باشد که اگر از لحاظ اصول سیاسی با کشوری احساس نزدیکی میکنند، در عین حال باید تصمیمگیری درباره ساختارهای سیاسی را به اراده مردم آن کشور سپرد.
به نوشته این کارشناس مسائل سوریه، جنبش "حماس"، به عنوان یکی از همپیمانان عمده سوریه، همیشه موضعگیریهایی همگام با حکومت بشار داشته است. نزدیکی این دو به حدی بود که بخش عمدهای از رهبران حماس در سوریه زندگی میکردند. با شکلگیری اعتراضات در سوریه، جنبش حماس در برخورد با این موضوع مردد بود. خالد مشعل از وضعیت جاری سوریه حمایت کرد و روی چندان خوشی به مخالفان نشان نداد.
خشونتهای افغانستان: ایران کجاست؟
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود به اعتراضهای خشونتآمیز مردم به اهانت به مقدسات دینی اشاره کرده و نوشته است که علت اصلی این اعتراض نفرت آنها نسبت به آمریکا است.
این روزنامه سپس پیشنهاد کرده است که همبستگی امت اسلامی ایجاب میکند مسلمانان سایر کشورها نیز با مردم افغانستان همراهی کنند و به محکومکنندگان بیحرمتی به قرآن کریم بپیوندند.
جمهوری اسلامی اضافه کرده است: وحدت امت اسلامی را باید در چنین موارد و مواقعی به ظهور رساند و از حالت شعاری خارج ساخت. این، یک سؤال مهم و اساسی است که چرا تجمعات اعتراضی مردم افغانستان این روزها با اقدام مشابه سایر ملتهای مسلمان همراهی نشده وچرا دولتهای کشورهای مسلمان در این زمینه واکنش نشان ندادهاند؟ هر چند این، یک سؤال عمومی و مربوط به کلیه مسلمانان است ولی در ایران به دلیل اینکه یک کشور انقلابی با نظام اسلامی و در صف اول مبارزه علیه آمریکاست، این سؤال پررنگتر و قویتر جلوه میکند.
روزنامه جمهوری اسلامی پرسیده است که آیا مسئولان جمهوری اسلامی به دلیل کثرت اشتغالات، حتی فرصت صادر کردن یک بیانیه در محکومیت اهانت آمریکائیها به قرآن را نداشتند؟ علما و حوزههای علمیه چطور؟ آیا قرآن تا این حد غریب است؟
انتخابات و سردی آن و وضعیت وخیم جناح راست
تیتر و عکس صفحه اول ابتکار
"انحلال ائتلاف بزرگ اصولگرایان" عنوان بزرگ مردمسالاری است و "چه کسانی برنده انتخابات میشوند" تیتر اول ابتکار است.
رضا افشاری در ابتکار نوشته است که این روزها در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار داریم. همه گروهها وجناحهای سیاسی و نامزدهای انتخابات تلاش میکنند تا رای و نظر مردم را به خود جلب کنند. بهزعم این کوشش و تلاش، چه کسانی که رای میآورند و چه گروه کثیرتری که رای نمیآورند، در به صحنه انتخابات آوردن شهروندان و درگیرنمودن مردم در فعل وعمل سیاسی ـ که یکی از نمونههای بارز آن انتخابات استـ سهیماند.
به نوشته این روزنامه، گروههایی ازمردم نیز همیشه در انتخابات بیتفاوت هستند که این موضوع در ایران نسبت به کشورهای دیگر مقدار ناچیزی به نظر میرسد. انتخابات ریاستجمهوری اخیر نشان داد که مشارکت مردم در صورت حساسیت انتخابات، بیشتر از همه کشورهایی است که سابقه دموکراسی در آنها چندین برابر ما میباشد. از سوی دیگر مشارکت آگاهانه، فعال و هدفمند سیاسی شهروندان عامل مشروعیت، دوام و بقای نظام سیاسی و البته پشتوانه فعالیت آن است اما عدم مشارکت سیاسی و بیمیلی و بیتفاوتی سیاسی میتواند نشانهای از وضع و حال شخصی افراد، جامعه و ایضاً شرایط نظام سیاسی باشد.
روزنامه ابتکار از تقسیمبندیهای خود نتیجه گرفته است که در مبارزات سیاسی معمولا مخالفان و موافقان افراطی تعیینکننده هستند و طبیعتا زمانی که انتخابات انجام میشود، خواه ناخواه، سرنوشت بیتفاوتها نیز به دست همین گروهها رقم میخورد و در نتیجه، آینده اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آنها و فرزندانشان توسط "انتخاب" همین افراد تعیین میشود. از طرفی این گروه بیتفاوت، بهترین گزینه برای تبلیغات انتخاباتی میباشند چراکه جذب افراطیها و طرفداران دیگر گروهها هزینه زیادی را میطلبد؛ ریزشهای حزبی و جناحی بر اثر اشتباهات فاحش صورت میگیرد که حتی در آن صورت نیز پیروان بریده در اولین گام، در حلقه بیتفاوتها درمیآیند سپس براساس آرمانهای جدید، تشکیلات جدید به وجود میآورند و یا به گروههای معتدل طرفدار دیگر احزاب تبدیل میشوند.
"اعتراض خونین به مراسم تحلیف جانشین دیکتاتور یمن" تیتر اول روزنامه جمهوری اسلامی است و کیهان در صدر اخبار خود نوشته است: "کمپ تونس: این بار برای سوریه".
گرانی و درآمدهای نشدنی در بودجه دولت
"در مناقصات بینالملی برنده شوید" عنوان اصلی جهان صنعت است و "تخصیص ارز واردات اولویتبندی شد" در صدر اخبار اعتماد آمده است و دنیای اقتصاد از "بازتاب گزارش هستهای جدید" نوشته است.
میثم هاشمخانی در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته است که پیشبینی تامین ۵۴ هزار میلیارد تومان از بودجه سال آینده از طریق فروش اوراق مشارکت، چندان واقعبینانه به نظر نمیرسد. کافی است توجه کنیم که براساس آمارهای بانک مرکزی، مجموع کل اوراق مشارکت فروختهشده توسط کلیه سازمانها و شرکتهای دولتی از ابتدای سال ۱۳۷۳ تا شهریور امسال، حدودا ۳۲ هزار میلیارد تومان بوده است! به نوشته این مقاله، برای فهمیدن بزرگی این رقم ۵۴ هزار میلیارد تومانی، کافی است توجه کنیم که چنین عددی تقریبا دو برابر کل بودجه عمرانی مصوب قانون بودجه ۱۳۸۹ است و بیش از دو برابر کل بودجه سالانه مربوط به پرداخت دستمزد همه کارکنان دولت. چگونه میتوان انتظار داشت که در سال آینده، دولت بتواند بیش از یک و نیم برابر کل اوراق مشارکت فروختهشده در ۱۷ سال اخیر، اوراق مشارکت بفروشد؟!
نویسنده اقتصاددان دنیای اقتصاد، سپس به پیشبینی فروش ارز در بودجه پرداخته و نوشته است: آیا در شرایطی که قیمت تعادلی عرضه و تقاضا در بازار ارز کشور بیش از ۵۰ درصد بالاتر از قیمت رسمی فروش دلار از سوی بانک مرکزی قرار دارد و در شرایطی که بخش قابلتوجهی از درآمدهای دولت در سال آینده در هالهای از ابهام است، پافشاری بر فروش دلارهای نفتی به قیمت ۱۲۲۶ تومان منطقی به نظر میرسد؟
کارتون فیروزه مظفری، اعتماد
مریم باستانی در سرمقاله جهان صنعت نوشته است که این روزها مجددا شاهد افزایش زیرپوستی قیمت ارز در بازار هستیم، اگرچه منابع رسمی این افزایش را تایید نمیکنند اما در بازار ارز به راحتی میتوان جهش خزنده قیمتها را دید. باوجود اینکه برخی معتقدند این افزایش به دلیل نزدیکی به پایان سال است، اما بیتردید ارز و بازار آن موضوعی نیست که به شب عید ایرانی مرتبط باشد چرا که آنچه در بازار ارز نقش اساسی دارد، چگونگی عرضه و تقاضاست.
به نوشته این مقاله، عرضه در تعیین قیمت ارز همیشه نقش اساسی را بازی کرده است و با این حال، با توجه به ذخایر ارزى کشور تغییرات مقطعى قیمت نفت تاثیر چندانى در بازار ارز نداشته است. از آنجا که عرضه ارز یک فرآیند است، صرف داشتن درآمد نمىتواند عرضه ارز را تضمین کند. بنابراین اکنون همپاى مساله تقاضا، این سوال مطرح است که آیا ما در ازای تقاضای بسیار بالایى که براى خرید ارز در جامعه ایجاد کردهایم، میتوانیم عرضه مناسبی داشته باشیم؟
اکبر ترکان وزیر سابق ایران، در مقالهای در اعتماد نوشته است: بنا بر آماری که در سال گذشته اعلام شد تنها در ۶ سال گذشته منتهی به سال ۸۹، ۴۴۹ میلیارد دلار واردات کالا داشتهایم که این عدد به غیر از میزان واردات سال ۹۰ است و این به آن معنی است که در این مدت، سالانه حدود ۷۸ میلیارد دلار واردات کالاهای مختلف به کشور داشتهایم، با این حال هماکنون که کشور با تحریم مواجه شده و برای خرید نفت کشورهای غربی چنگ و دندان نشان میدهند، نباید این مشی را ادامه دهیم و باید محتاطانه در بازار داخلی و خارجی عمل کنیم.
به نوشته این مقاله، معنای این سخن آن نیست که اصلا فروش ارز نداشته باشیم، بلکه دولت باید به فکر مدیریت ارزی کشور باشد به این جهت صادرکنندههای ارزی باید بورس ارز را در کشور راهاندازی کنند تا بتوانند از ارزهای گردشی در کشور استفاده کنند. این امر با توجه به اینکه سالانه بین ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی در کشور داریم قابل توجه است؛ چنانچه این ارزها همانند تجربهای که در سایر کشورها انجام شده است، در بورسی به نام بورس ارز عرضه شده و از این محل به کسانی که میخواهند واردات کالاهای غیرضروری از جمله خودرو داشته باشند، فروخته شود، میتواند کشور را در برابر نوسانات و تنگنظریهای غربی بیمه کند.
حبابی میترکد
ابراهیم رها در ستون زخم در اعتماد نوشته است که دولت هی میگوید قیمت دلار حباب است و به سرعت خواهد ترکید؟ بعد دلار مدتهاست بالای ۱۹۰۰ تومان است و هیچ جایش هم نترکیده! یا دولت بخشنامه میدهد که سکه بکشد پایین قیمتش را. سپس سریعا گفته میشود قیمت سکه حبابی است و عنقریب میترکد. بعد میبینیم قیمت سکه از ۸۲۰ هزار تومان پایینتر نمیآید و حتی اگر حبابش قرار بوده بترکد، لابد زاپاس داشته که اینطور باقی مانده! میبینیم که اعلام میشود قیمت گوشت و مرغ حباب است و میترکد. همینطور در مورد حباب بودن قیمت اجارهبها صحبت میشود. اما گوشت و مرغ و اجاره و... این ترکیدن را به هیچ جای دکمه پیرهنشان هم حساب نمیکنند و ترک هم برنمیدارند. آقایان مسوولان قشنگ! این قیمتها حبابش نمیترکد. آن چیزی که دارد میترکد... مردم است!
در دنباله این ستون آمده است: گفتم اجارهبها، فکرم رفت طرف اهمیت بسزایی که داشتن جا و مکان دارد. انسان اگر جا و مکان کوچک نداشته باشد همه چیزهای بزرگ دیگری هم که دارد برایش دردسر میشود، گفتم که بدانید!
و سرانجام این که: ایران از پاکستان خواهان تهاتر برنج و گندم در برابر نفت است. این خبر را که میخوانم با صدایی رسا میگویم میمیرم اگر سایهت نباشه رو سر من، رستم؟ لابد اطلاع دارید که برای کنترل قیمت گوشت قرمز، یا ... گوسفند از پاکستان دارند وارد میکنند کرور کرور. در همین راستا ما گمان میکنیم این معاونتها میشود در وزارت نفت به سرعت ایجاد شود. الف- معاونت دام و طیور! ب- معاونت برنج، باقالی، بادمجان و پرتقال مصری. ج- معاونت گوسفند زنده ذبح در محل!
یکسالگی ستون کارتون خواب
یک سالگی کارتون خواب، علی درخشی
هادی حیدری در شرق نوشته است: امروز، یکسالگی ستون «کارتونخواب» است. ستونی که در یک سال گذشته، تلاش کرد تا چراغ کارتون مستقل مطبوعاتی را روشن نگه دارد. "کارتونخواب"ها در این یک سال صدای بخشی از جامعه بودند.
کارتونیستهای این ستون، از آن رو نام "کارتون خواب" را بر خود نهادند که خود نیز بیخانه و کاشانهاند. آنها خانهای بهنام "خانه کاریکاتور" ندارند. خانه آنها "کارتون"هایشان است که بازتاب مشکلات جامعه و صدای اکثریت طبقه متوسط ایران است.
یادآوری یکسالگی ستون کارتون در یک رسانه اصلاحطلب از آن رو اهمیت دارد که کارتونیستهای مطبوعاتی مستقل، فضای اندکی برای به تصویر کشیدن دیدگاههایشان دارند. ستونهای روزانه کاریکاتور به جز یکی، دو روزنامه به چشم نمیآید.